Anoniem Mededogen
Onderstaande tekst vond ik toevallig op het net en deze tekst illustreert een mooi beeld van de anonieme mens in de anonieme massa.
De tekst stemt mij alleszins tot nadenken ...
Al die mensen, op het perron, wachtend op de trein. Ik, ben één van hen. Een spoor is tegelijkertijd vertrek- én aankomstpunt: een plaats van voortdurende af- en aanvoer van drommen passagiers. Het scharnier ook waar dagelijks ontelbare forenzen het station in- en uitstromen - de koevoet van het openbaar vervoer. Daar komt de trein aan- en uitrollen, over de rails - met de machinist op kop, die aan de rem trekt en het voertuig piepend tot stilstand brengt. De zojuist gearriveerden verlaten hun plekken en banen zich een eenmanspaadje door de zee van mensen die zich buiten reeds voor de deuren verdrongen (en strategisch gepositioneerd) hadden. In een lange sliert, in elkaars verlengde, marcheren zij richting uitgang, of stappen over. Dán pas mogen en kunnen wij - de nieuwe lading, letterlijk ‘de plaatsvervangers' - naar binnen.
Te dicht op elkaar
Steeds meer onbestemde reizigers betreden hun gezamenlijke vervoersmiddel, terwijl geen van allen graag (te) dicht op zomaar iemand anders staat (of zit). Toch vraagt men elkaar in te dikken - iedereen wil immers terug naar of weg van huis; in ieder geval ergens heen. Het veelvoud aan medepassagiers, of nog algemener eigenlijk: soortgenoten, werkt onverschilligheid in de hand. Elk waarneembaar onderscheid valt weg tegen de grote hoeveelheid min of meer gelijkvormige, naamloze lichamen, die het individu stuk voor stuk omringen. Desondanks is niemand in de coupé, van bovenaf bezien, uitsluitend binnen- òf buitenkant - tegelijkertijd vervullen we, zonder uitzondering, beide rollen, ‘zij' (de rest) én ik. Helaas blijkt hier onderling weinig van, daar de enkeling ertoe neigt het eigen standpunt te verabsoluteren (tegendeel van relativeren), ten koste van het zelfoverstijgende perspectief. Dat wil zeggen: inzien dat anderen net zo echt ‘ik' zijn als ‘jij'.
Elke 20 seconden..
Boven een stel bankjes, bevestigd aan een wand van plexiglas, hangt een billboard, met de boodschap: ‘Elke 20 seconden sterft er een kind...' Waarom voelen zo weinigen zich echt betrokken, bij het wel en wee, bij het existeren überhaupt, van zulke noodlottige minderjarigen? En waarom trekken wij ons zo weinig van elkaar, het overige treinvolk, aan? Het probleem: een dergelijke verhouding tot derden (naast ich und mich - Nietzsche), is voor velen te onpersoonlijk, te abstract, te onbepaald. Daarom is het tegenwoordig zo belangrijk een geprononceerde persoonlijkheid te hebben. De etymologische herkomst van het begrip ‘persoon' is masker. Bij een ontmoeting met nieuwe mensen, is er dus sprake van ‘kennis-making': iemand wordt kenbaar, tot kennis gemaakt. Zowel in de conventionele zin van (1) ‘iets waarvan je het zijne of hare weet', als (2) ‘een persoon die niet langer zomaar iemand is'. Met andere woorden: deze of gene, hij of zij, is tevoorschijn (ge)treden uit het vreemdelingenlegioen, vanuit de achter- naar de voorgrond, van toevallige passant en voorbijganger tot acteur, tot speler in het drama van ons leven.
Masker
Dat is ook de reden waarom we zeggen: Laat mij je voorstellen aan... Voorstellen wil zeggen: ver-beeld-en, tot een beeld maken; een masker dat je voortaan kunt ‘her-kennen'. Als we mensen slechts in een flits zien, een kortstondige momentopname, dan hebben we aanvankelijk te maken met degene ‘achter' het masker. Oftewel: de blinde vlek in ons gezichtveld (een soortgenoot die in geen enkel relevant opzicht te onderscheiden valt van willekeurig wie dan ook, behalve negatief, van hen die hun gelaat al in jouw hoofd geprent hebben, zoals familieleden en vrienden). Dit (‘onmaskeerbare' of ‘ongemaskerde') is een X*, iets dat alle mensen gemeen hebben, en derhalve dus onvoorstelbaar. En als wij iets of iemand niet letterlijk of figuurlijk ‘voor ons kunnen stellen', om hem of haar een rol, een masker toe te bedelen, dan is er voor de meesten geen mogelijkheid tot contact, tot interactie. Zodoende komen we onze ver-vreemding (‘iemand' is spreekwoordelijk of geografisch ver, vreemd, en dus in feite een object met ongeveer dezelfde status als een ‘ding') niet te boven.
Papier maché
Onze gezichten zijn als papier-machémodellen - maar dan altijd in wording, nooit helemaal af. Opgebouwd uit vele laagjes, die steeds opdrogen en geverfd worden. Pas als we door dit (geknutselde) zelfbeeld in de spiegel heen kunnen kijken - het kunnen ‘afzetten', ‘afschminken', ‘afpellen' - blijkt dat we eigenlijk allemaal hetzij geen gezicht-, hetzij hetzelfde gezicht(svermogen) hebben. Boeddhisten noemen die onderliggende vorm (waaromheen laagjes ‘mentaal papier' gewikkeld en gedrapeerd worden), het ‘bewustzijnssubstraat' of ‘substraatbewustzijn. Dat gaat nog vooraf aan het fenomeen, aan de ervaring van het persoon-zijn, ik-zijn, zelf-zijn als zodanig.
Begrip
Het opmerkelijke is dat wanneer je weer inzoomt op een eigen-aardig en zelfstandig individu, in plaats van de krioelende mierenhoop van een afstand te bekijken, dat je dan vrijwel altijd toch begrip kunt opbrengen, en sympathie, voor dat zo-even louter getalsmatig opgevatte lichaam. Met dit ‘inzoomen' bedoel ik: jezelf engageren in een private ontmoeting, een bijzondere, kleinschalige relatie. Die voormalige ‘wazige inktvlek' die je bij de psycholoog moet beschrijven wordt werkelijkheid, komt tot leven, blijkt van vlees en bloed te zijn - waardoor letterlijk ‘inleving' tot de mogelijkheden gaat behoren. Het is zodoende zaak onszelf bij herhaling uit onze kunstmatige kern te stoten (gelijk atomen), door te ‘botsen' met andermans kern(en), oftewel: verbinding leggen met het bewustzijn van een in ruimte en tijd unieke evenmens.
Bron: www.bodhitv.nl 15/12/2008
Memedir, 06/06/2009
De tekst stemt mij alleszins tot nadenken ...
Anoniem mededogen voor de massa(mens)
Al die mensen, op het perron, wachtend op de trein. Ik, ben één van hen. Een spoor is tegelijkertijd vertrek- én aankomstpunt: een plaats van voortdurende af- en aanvoer van drommen passagiers. Het scharnier ook waar dagelijks ontelbare forenzen het station in- en uitstromen - de koevoet van het openbaar vervoer. Daar komt de trein aan- en uitrollen, over de rails - met de machinist op kop, die aan de rem trekt en het voertuig piepend tot stilstand brengt. De zojuist gearriveerden verlaten hun plekken en banen zich een eenmanspaadje door de zee van mensen die zich buiten reeds voor de deuren verdrongen (en strategisch gepositioneerd) hadden. In een lange sliert, in elkaars verlengde, marcheren zij richting uitgang, of stappen over. Dán pas mogen en kunnen wij - de nieuwe lading, letterlijk ‘de plaatsvervangers' - naar binnen.Te dicht op elkaar
Steeds meer onbestemde reizigers betreden hun gezamenlijke vervoersmiddel, terwijl geen van allen graag (te) dicht op zomaar iemand anders staat (of zit). Toch vraagt men elkaar in te dikken - iedereen wil immers terug naar of weg van huis; in ieder geval ergens heen. Het veelvoud aan medepassagiers, of nog algemener eigenlijk: soortgenoten, werkt onverschilligheid in de hand. Elk waarneembaar onderscheid valt weg tegen de grote hoeveelheid min of meer gelijkvormige, naamloze lichamen, die het individu stuk voor stuk omringen. Desondanks is niemand in de coupé, van bovenaf bezien, uitsluitend binnen- òf buitenkant - tegelijkertijd vervullen we, zonder uitzondering, beide rollen, ‘zij' (de rest) én ik. Helaas blijkt hier onderling weinig van, daar de enkeling ertoe neigt het eigen standpunt te verabsoluteren (tegendeel van relativeren), ten koste van het zelfoverstijgende perspectief. Dat wil zeggen: inzien dat anderen net zo echt ‘ik' zijn als ‘jij'.
Elke 20 seconden..
Boven een stel bankjes, bevestigd aan een wand van plexiglas, hangt een billboard, met de boodschap: ‘Elke 20 seconden sterft er een kind...' Waarom voelen zo weinigen zich echt betrokken, bij het wel en wee, bij het existeren überhaupt, van zulke noodlottige minderjarigen? En waarom trekken wij ons zo weinig van elkaar, het overige treinvolk, aan? Het probleem: een dergelijke verhouding tot derden (naast ich und mich - Nietzsche), is voor velen te onpersoonlijk, te abstract, te onbepaald. Daarom is het tegenwoordig zo belangrijk een geprononceerde persoonlijkheid te hebben. De etymologische herkomst van het begrip ‘persoon' is masker. Bij een ontmoeting met nieuwe mensen, is er dus sprake van ‘kennis-making': iemand wordt kenbaar, tot kennis gemaakt. Zowel in de conventionele zin van (1) ‘iets waarvan je het zijne of hare weet', als (2) ‘een persoon die niet langer zomaar iemand is'. Met andere woorden: deze of gene, hij of zij, is tevoorschijn (ge)treden uit het vreemdelingenlegioen, vanuit de achter- naar de voorgrond, van toevallige passant en voorbijganger tot acteur, tot speler in het drama van ons leven.
Masker
Dat is ook de reden waarom we zeggen: Laat mij je voorstellen aan... Voorstellen wil zeggen: ver-beeld-en, tot een beeld maken; een masker dat je voortaan kunt ‘her-kennen'. Als we mensen slechts in een flits zien, een kortstondige momentopname, dan hebben we aanvankelijk te maken met degene ‘achter' het masker. Oftewel: de blinde vlek in ons gezichtveld (een soortgenoot die in geen enkel relevant opzicht te onderscheiden valt van willekeurig wie dan ook, behalve negatief, van hen die hun gelaat al in jouw hoofd geprent hebben, zoals familieleden en vrienden). Dit (‘onmaskeerbare' of ‘ongemaskerde') is een X*, iets dat alle mensen gemeen hebben, en derhalve dus onvoorstelbaar. En als wij iets of iemand niet letterlijk of figuurlijk ‘voor ons kunnen stellen', om hem of haar een rol, een masker toe te bedelen, dan is er voor de meesten geen mogelijkheid tot contact, tot interactie. Zodoende komen we onze ver-vreemding (‘iemand' is spreekwoordelijk of geografisch ver, vreemd, en dus in feite een object met ongeveer dezelfde status als een ‘ding') niet te boven.Papier maché
Onze gezichten zijn als papier-machémodellen - maar dan altijd in wording, nooit helemaal af. Opgebouwd uit vele laagjes, die steeds opdrogen en geverfd worden. Pas als we door dit (geknutselde) zelfbeeld in de spiegel heen kunnen kijken - het kunnen ‘afzetten', ‘afschminken', ‘afpellen' - blijkt dat we eigenlijk allemaal hetzij geen gezicht-, hetzij hetzelfde gezicht(svermogen) hebben. Boeddhisten noemen die onderliggende vorm (waaromheen laagjes ‘mentaal papier' gewikkeld en gedrapeerd worden), het ‘bewustzijnssubstraat' of ‘substraatbewustzijn. Dat gaat nog vooraf aan het fenomeen, aan de ervaring van het persoon-zijn, ik-zijn, zelf-zijn als zodanig.
Begrip
Het opmerkelijke is dat wanneer je weer inzoomt op een eigen-aardig en zelfstandig individu, in plaats van de krioelende mierenhoop van een afstand te bekijken, dat je dan vrijwel altijd toch begrip kunt opbrengen, en sympathie, voor dat zo-even louter getalsmatig opgevatte lichaam. Met dit ‘inzoomen' bedoel ik: jezelf engageren in een private ontmoeting, een bijzondere, kleinschalige relatie. Die voormalige ‘wazige inktvlek' die je bij de psycholoog moet beschrijven wordt werkelijkheid, komt tot leven, blijkt van vlees en bloed te zijn - waardoor letterlijk ‘inleving' tot de mogelijkheden gaat behoren. Het is zodoende zaak onszelf bij herhaling uit onze kunstmatige kern te stoten (gelijk atomen), door te ‘botsen' met andermans kern(en), oftewel: verbinding leggen met het bewustzijn van een in ruimte en tijd unieke evenmens.
Bron: www.bodhitv.nl 15/12/2008
Memedir, 06/06/2009
Ergens kan ik hier in komen, maar zou de afstomping van de mensen op de trein, in de bus, in een wachtkamer enz niet eerder te maken hebben met de angst om zich nog kenbaar te durven maken in de maatschappij, de angst om emoties op te roepen, de angst om gesprekken aan te gaan omdat er niet meer gesproken wordt, enkel gechat of ge-emailed, of ge-smst enz... mensen storten zich op netwerken zoals msn, facebook, enz omdat de maatschappij niet meer toelaat dat je jezelf kan zijn, zoals je zegt als je wil vooruitkomen dan moet je of ergens toe horen, of er goed uitzien, of je profileren maar je kan niet gewoon jezelf zijn.
BeantwoordenVerwijderenIk doe dit pertinent niet, ik draag geen masker, ik verberg mij niet achter lagen maquillage, achter lagen superficiele zaken, achter een façade of een masker zoals jij het noemt.. of wel ? Waarom denk je dat wij toen we elkaar een paar keer gemist hadden bij een afspraak toch elkaar goed aanvoelen ? juist, we dragen geen masker, we laten elkaar onze zwakheden en onze zekerheden zien.
Idem als ik op een trein of in een wachtkamer bij een dokter kom, er zijn geen 5 minuten voorbij of ik ben al aan de praat met iemand. Laatst was ik bij de dokter en opnieuw begon ik met elkaar te praten en nog andere mensen gingen er verder op in en voor je het weet leek ons bezoek aan de dokter wel een koffie pauze met een lach en een traan... de dokter wist niet hoe zij het had... er werd gesproken in haar wachtkamer !!!
Dat vind ik nu super zie, idem dito op de trein.
Een tijdje terug moest ik veel naar UZ Leuven voor een behandeling en ipv mij zenuwachtig te maken in de auto en de vrees te hebben niet op tijd te zijn, nam ik de trein... dat geweldig.
Ik heb met veel mensen gesproken, van allerlei culturele achtergronden, met oude mensen, met moslims, met joden, met katholieken, met vrijzinnigen, ... allemaal gingen ze ergens heen, was hun leven ingewikkeld, hadden ze of een familie om voor te zorgen of waren ze alleen... het klinkt voor sommigen raar maar elk mens heeft een ander mens nodig al was het maar om op te trein, in het station, op de bus, in de wachtkamer van een dokter... met elkaar te praten.
Geen maskers, geen façaden, geen netwerken, gewoon doen en zijn en je emoties durven tonen.
En het allerbelangrijkste "luisteren naar elkaar "
De wereld zou er een pak mooier uitzien....
Dank je wel voor die mooie getuigenis ! Jij plaatst een hoopgevende voetnoot bij de verziekte maatschappij die zich langzaam in anonimiteit heeft gestort en je bewijst dat de weg terug wel degelijk mogelijk is !
BeantwoordenVerwijderen